وانیل

وانیل چیست؟

وانیل یکی از نمادین‌ترین و محبوب‌ترین نُت‌ها در دنیای عطرسازی است. این ماده از غلاف‌های خشک‌شده‌ی ارکیده‌ی Vanilla planifolia به دست می‌آید و به‌خاطر عطر شیرین، خامه‌ای و دل‌گرم‌کننده‌اش بسیار ارزشمند است. شخصیت نرم و خوراکی‌گونه (گورماند) آن، شیرینی دل‌انگیزی ایجاد می‌کند که برای طیف گسترده‌ای از ترکیب‌های عطری جذاب است و به فرمول‌های عطر، گرما و غنا می‌بخشد.

منشأ وانیل

وانیل بومی مکزیک است و قرن‌هاست که کشت می‌شود. در عطرسازی، وانیل طبیعی از طریق استخراج با حلال از غلاف‌های خشک‌شده به‌دست می‌آید که نتیجه‌ی آن  (absolute) غلیظ و پیچیده‌ای است. به دلیل هزینه‌ی بالای آن، بسیاری از عطرها از جایگزین‌های سنتتیک ایمن مانند وانیلین یا اتیل وانیلین استفاده می‌کنند تا رایحه‌ی خاص وانیل را  شبیه سازی کرده و در عین حال ماندگاری و ثبات آن را افزایش دهند.

نقش وانیل در عطرسازی

وانیل معمولاً به‌عنوان نُت پایه (Base Note) به کار می‌رود و عمق، گرما و شیرینی خامه‌ای‌ به عطر می‌بخشد که پایه‌ی رایحه را شکل می‌دهد. ویژگی‌های نرم و آرامش‌بخش آن باعث شده وانیل از عناصر اصلی در عطرهای گورماند، عنبری و گلی باشد؛ جایی که هم به‌عنوان فیکساتیو (افزاینده‌ی ماندگاری) عمل می‌کند و هم به نرم‌تر شدن رایحه‌ها کمک می‌کند.

نوع ماده‌ی اولیه

وانیل به‌صورت ابسولوت وانیل (Vanilla Absolute) به عنوان ماده‌ی خام طبیعی در دسترس است، اما در عطرسازی به‌طور گسترده از وانیلین سنتتیک ایمن استفاده می‌شود تا پایداری، ثبات و منبع‌یابی اخلاقی تضمین شود. این ترکیبات مصنوعی می‌توانند جنبه‌های شیرین و خامه‌ای وانیل طبیعی را بازسازی یا تقویت کنند.

ویژگی بویایی وانیل

رایحه‌ی وانیل گرم، خامه‌ای و شیرین است و دارای ته‌مایه‌های بالسامیک ملایم و اندکی چوبی است. این بو یادآور حس آرامش، لذت و صمیمیت است.

گونه‌های مختلف وانیل در عطرسازی

وانیل ماداگاسکار: با رایحه‌ای خامه‌ای، غنی و کمی ادویه‌ای.

وانیل تاهیتی: شیرین‌تر و گلی‌تر با رگه‌های میوه‌ای.

وانیلین سنتتیک: نُتی خالص و قوی از وانیل با ماندگاری بیشتر.

خانواده‌ی عطری وانیل

وانیل یکی از عناصر کلیدی در خانواده‌ی عطری گورماند (Gourmand) است، اما در خانواده‌ی عطری عنبر (Amber) نیز به‌دلیل طبیعت گرم و تحریک کننده اش به‌طور برجسته حضور دارد.